Tylko holistyczne podejście do ESG zapewni sukces raportowania

Każda firma, wdrażając raportowanie ESG w swojej organizacji, musi spojrzeć na ten proces całościowo, obejmując wszystkie ważne elementy, takie jak ład organizacyjny, zarządzanie w obszarach ESG czy ustalanie strategii, celów i całego systemu kontroli – mówi Adam Dobek, szef Działu Rozwoju Produktów
firmy AppTrend (system Consolia ESG).

Publikacja: 22.02.2024 09:59

Tylko holistyczne podejście do ESG zapewni sukces raportowania

Foto: Adam Dobek

Zacznijmy od wyjaśnienia etapu przygotowania przedsiębiorstwa do raportowania ESG. Jak ten proces przeprowadzić najlepiej?

Na wdrożenie raportowania ESG w przedsiębiorstwie dobrze jest spojrzeć całościowo (holistycznie), obejmując wszystkie procesy – od momentu określenia ładu organizacyjnego, istotnych tematów do zarządzania w obszarach ESG, a następnie ustalenia strategii, celów i całego systemu zarządzania i kontroli. Z uwagi na duży zbiór danych i różne źródła ich pochodzenia warto od razu myśleć o sposobie gromadzenia tych informacji, ich agregowania i przetwarzania wraz z odpowiednim udokumentowaniem na potrzeby śladu rewizyjnego. Dopiero finalnym efektem tych wszystkich działań jest raport podlegający tagowaniu w standardzie XBRL (znakowanie obligatoryjnych elementów sprawozdań w zakresie zrównoważonego rozwoju). Zatem gdy spojrzymy na raportowanie ESG w ujęciu procesowym w organizacji, łatwiej nam będzie odpowiednio przygotować się do wdrożenia poszczególnych etapów i raportowania według nowych wymogów.

Zrozumienie procesu raportowania ESG umożliwia opracowanie modelu funkcjonowania, który odwzorowuje workflow procesów ESG w organizacji, a to z kolei pozwoli na prawidłową implementację rozwiązań pozwalających zautomatyzować pracę, a co za tym idzie ograniczyć wiele błędów w raportowaniu. Odpowiedni system IT może być kluczowym elementem procesu należytej staranności w procesie raportowania, którego określenie i ujawnienie jest niezbędne z perspektywy nowych regulacji.

Od czego przedsiębiorstwa powinny rozpocząć ten proces, aby właściwie wybrać partnera merytorycznego?

Należy zdawać sobie sprawę, że z uwagi na szeroki zakres tematyki ESG naturalnym jest, że firmy wdrożeniowe specjalizują się w konkretnych dziedzinach wdrażania kwestii związanych z ESG, co może podczas etapu wdrożenia przyczynić się do zbyt dużej koncentracji wyłącznie na tych obszarach, zaniedbując inne. Natomiast tak jak już wspomniałem, w raportowaniu ESG zależy nam na całościowym (holistycznym) ujęciu tego procesu. Przypomina to trochę rekrutację: mamy zdolnego kandydata na wysokie stanowisko, chcemy znać jego zalety, ale także obszary, które wykonuje z mniejszą empatią czy charyzmą. To zrozumiałe.

Jak temu zaradzić ?

Znowu możemy podejść do tego zagadnienia procesowo i podzielić wdrożenie raportowania ESG na poszczególne etapy, a do danych etapów przypisać po kilka kamieni milowych (KM), które jako minimum chcemy osiągnąć. To umożliwi nam osiągnięcie celów wdrożenia w sposób symetryczny i zrównoważony. W przypadku wdrożenia procesów dobrze jest również określić zadania zewnętrznego zespołu wdrożeniowego, a także obowiązki i zadania po stronie przedsiębiorstwa. Całość należy umieścić w ramach czasowych, określając planowane zaangażowanie godzinowe po obu stronach. Będzie to mobilizowało oddelegowany zespół przedsiębiorstwa, a także zdyscyplinuje zespół wdrożeniowy/szkoleniowy, mając na uwadze, że im bliżej roku raportowania według nowych wymogów dostępność ekspertów będzie ograniczona.

Na jakim etapie i w jakim stopniu zarząd powinien uczestniczyć lub włączyć się bezpośrednio w szkolenia lub pracę nad raportowaniem ESG?

To dobre i słuszne pytanie. Dobrą praktyką jest, by firmy szkoleniowe zaproponowały komponent wdrożeniowy, tzw. spotkanie otwierające (z ang. Kick off meeting), oraz ustaliły pakiet szkoleń dla zarządu, rady nadzorczej i kluczowych pracowników w firmie. Doświadczeni menedżerowie już po krótkiej analizie będą mogli ocenić istotność i wstępne skutki nowego raportowania dla swojej organizacji.

To wskażmy możliwe warianty lub potencjalne wyzwania.

Prześledzimy to dla trzech grup przedsiębiorstw.

Dla pierwszej grupy podmiotów raportowanie ESG może być szansą dla organizacji w kwestii zwiększenia konkurencyjności na rynku europejskim.

W zależności od sektora i kraju wymogi dotyczące ESG mogą stanowić określony procent przy ocenie oferty lub w skrajnych przypadkach spowodować, że firma nie będzie mogła wziąć udziału w postępowaniu przetargowym. Jednocześnie firmy zastrzegają sobie w ramach weryfikacji oferty prawo do sprawdzenia dokumentacji ESG celem potwierdzenia wiarygodności. Dla przykładu jeden z kontrahentów w branży IT spotkał się z takimi wymogami w USA i Wielkiej Brytanii.

Podsumowując, dla wielu firm przy wyborze partnera biznesowego jednym z kluczowych elementów oceny oferty będą kryteria ESG.

Dla drugiej grupy podmiotów, w szczególności usługowych (IT, centra usług wspólnych), wymogi ESG będą konieczne, ale ich wpływ na funkcjonowanie bieżącej działalności może być neutralny.

Z kolei do trzeciej grupy podmiotów zaliczymy firmy, które mogą stracić biznesowo poprzez niedostosowanie się na czas do nowych uwarunkowań bądź niespełnienie części wymagań raportowych. Dla tej grupy konieczna może być rewizja planów firmy, a to czasem skutkuje podjęciem niezbędnych i kosztownych inwestycji.

Możemy też wyobrazić sobie podmiot lub grupę kapitałową, która może mieć powyższe sytuacje w oddzielnych segmentach swojej struktury, na jednym może uzyskać przewagę konkurencyjną, inny może okazać się być neutralnym, a w trzecim segmencie grupa może generować straty.

Jak wdrożeniem zagadnień ESG w procesy firmy i dokonaniem odpowiednich ujawnień w tym zakresie zarządzać?

Można odwołać się do jednego z prawideł ekonomii, a mianowicie informacji jako dobra ekonomicznego będącego źródłem przewagi konkurencyjnej. Dla przedsiębiorstw z grupy pierwszej i trzeciej istotne będzie zatem sprawne raportowanie w zakresie zrównoważonego rozwoju ESG ze szczególnym uwzględnieniem budowania scenariuszy ex ante (z góry).

Dla firm z tych grup istotne będzie sprawne raportowanie ESG w odpowiednio skalibrowanym narzędziu informatycznym i tu trzeba jasno powiedzieć, że po raz pierwszy system raportowy należący do grupy programów analitycznych jest zrównany w organizacji z rangą systemów transakcyjnych. To jest pewna nowość, która podkreśla istotność rzetelnych raportów ESG dla zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw. Zatem ESG może być jednym z kluczowych elementów zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw.

Czy obecnie możemy określić istotność raportów ESG dla interesariuszy?

Słowo interesariusz jest bardzo pojemne i obejmuje kręgi kontra- hentów – odbiorców, dostawców, instytucje finansowe, jak banki, fundusze, akcjonariusze i inne. Warto spytać się naszych głównych odbiorców już teraz, czy spełnienie wymogów będzie dodatkowo premiowane, czy będzie miało wpływ na cenę oferowanych dóbr lub usług, ale też, jakie dane będziemy musieli im dostarczyć, aby oni mogli raportować kwestie zrównoważonego rozwoju.

Inaczej będzie traktowany dostawca dostarczający towar do sieci dyskontowej, a inaczej firma starająca się o publiczne przetargi, gdzie te kryteria mogą być w różnych krajach lub nawet województwach zróżnicowane. Podobnie będzie z instytucjami finansującymi, które muszą raportować, jaki procent ich portfeli produktów będzie spełniał kryteria wynikające z unijnej taksonomii, która pozwala nam określić, na ile dana inwestycja jest zrównoważona środowiskowo, a w konsekwencji będzie miało wpływ na koszt kapitału dla podmiotu ubiegającego się o finansowanie.

Tekst powstał przy współpracy z firmą AppTrend (system Consolia ESG)

Zacznijmy od wyjaśnienia etapu przygotowania przedsiębiorstwa do raportowania ESG. Jak ten proces przeprowadzić najlepiej?

Na wdrożenie raportowania ESG w przedsiębiorstwie dobrze jest spojrzeć całościowo (holistycznie), obejmując wszystkie procesy – od momentu określenia ładu organizacyjnego, istotnych tematów do zarządzania w obszarach ESG, a następnie ustalenia strategii, celów i całego systemu zarządzania i kontroli. Z uwagi na duży zbiór danych i różne źródła ich pochodzenia warto od razu myśleć o sposobie gromadzenia tych informacji, ich agregowania i przetwarzania wraz z odpowiednim udokumentowaniem na potrzeby śladu rewizyjnego. Dopiero finalnym efektem tych wszystkich działań jest raport podlegający tagowaniu w standardzie XBRL (znakowanie obligatoryjnych elementów sprawozdań w zakresie zrównoważonego rozwoju). Zatem gdy spojrzymy na raportowanie ESG w ujęciu procesowym w organizacji, łatwiej nam będzie odpowiednio przygotować się do wdrożenia poszczególnych etapów i raportowania według nowych wymogów.

Pozostało 87% artykułu
Sądy i trybunały
Sędzia zwrócił się do władz Białorusi o azyl. To "bohater" afery hejterskiej w MS
Sądy i trybunały
"To jest dla mnie szokujące". Szefowa KRS o sprawie sędziego Szmydta
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Prawo dla Ciebie
"Nowy rozdział dla Polski". Komisja Europejska zamyka procedurę artykułu 7
Sądy i trybunały
Zwrot w sprawie zmian w KRS? Nieoficjalnie: Bodnar negocjuje z Dudą