Trzecie pytanie referendalne: Emocjonalny post nie zawsze jest mową nienawiści

Czy popierasz przyjęcie tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki, zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzucanym przez biurokrację europejską? - tak brzmi trzecie pytanie nadchodzącego referendum. Jego ogłoszeniu towarzyszył spot wyborczy ukazujący przemoc i niebezpieczeństwo jakie może czekać Polaków po ewentualnym przyjęciu imigrantów. Część odbiorców zastanawia się, czy są one sposobem na szerzenie mowy nienawiści.

Publikacja: 14.08.2023 18:55

Premier Mateusz Morawiecki

Premier Mateusz Morawiecki

Foto: Fotorzepa, Jakub Czermiński

Czytaj więcej

PiS zmienił treść pytań w referendum. Wniosek złożony w Sejmie

Do interpretacji pytania referendalnego i samego sposobu jego ogłoszenia odniósł się Prokurator Jarosław Onyszczuk ze Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia. 

Panie Prokuratorze wraz z trzecim pytaniem proponowanym w referendum dotyczącym przyjęcia (lub nie) tysięcy nielegalnych imigrantów z Biskiego Wschodu i Afryki PiS przedstawił spot z którego wieje grozą. Premier mówi o gwałtach, zabójstwach, podpaleniach, dewastowaniu ulic. To wszystko widać na filmiku dołączonym do pytania. Czy to już jest szerzenie mowy nienawiści?

Kwestia o którą pyta Pani Redaktor w tym konkretnym przypadku jest dla mnie jako prokuratora dość trudna. Dotyczy bowiem działań ściśle politycznych mających wywoływać określone emocje od których ja, właśnie jako prokurator powinienem trzymać się z daleka. Z drugiej jednak strony działania polityczne i kampania wyborczo-referendalna nie są czynnikami mającymi wpływać na brak działań stosownych organów, szczególnie gdy zostanie popełniony czyn zabroniony lub istnieje uzasadnione podejrzenie jego popełnienia. Wtedy oczywiście mam obowiązek podjąć stosowne czynności.

Czytaj więcej

PiS przedstawia trzecie pytanie w referendum. Będzie dotyczyło imigrantów

Publikowanie ww spotu obliguje prokuratora działań w kontekście nienawiści?

Rozumiem, że pytanie zmierza do uzyskania odpowiedzi, czy publikowanie spotu zawierającego negatywne przesłanie co do imigrantów (uchodźców) w kontekście grożącego od nich niebezpieczeństwa obliguje prokuratora do podjęcia działań prawnych w kontekście tzw. mowy nienawiści. Obowiązujące w tym zakresie regulacje prawne art. 256 kk i art. 257 kk przewidują możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności osoby, które znieważają lub nawołują do nienawiści wobec grupy ludności, a także poszczególnych osób z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej. W tym konkretnym przypadku w mojej ocenie trudno uznać, aby taki fakt (zamiar) miał miejsce.

Jak oceniać ten spot?

Spot został skonstruowany w taki sposób, iż przedstawia autentyczne obrazy, które mogą budzić grozę, w kontekście z treścią pytania referendalnego. Można przypuszczać, że chodzi o wywołanie strachu przed uchodźcami z określonych kontynentów poprzez przedstawienie istniejącego niebezpieczeństwa, bez określenia jego faktycznej skali i w ten sposób oddziaływanie na emocje wyborów.

Czytaj więcej

Jak ma postąpić wyborca, który nie chce wziąć udziału w referendum?

Te ostre obrazy jak mają działać na potencjalnych uczestników referendum?

Znamiona przestępstwa z nienawiści wymagają wykazania działania w zamiarze bezpośrednim o szczególnym, intencjonalnym zabarwieniu, co oznacza, iż sprawca zmierza do wywołania nienawiści. Oczywiście obrazy wpływają na wyobraźnię i to ma swoje znaczenie. Należy je jednak zestawić ze słowami i treścią przekazu. Jak wskazuje w swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy: „nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych (art. 256 paragraf 1 kk) sprowadza się do tego typu wypowiedzi, które wzbudzają uczucia silnej niechęci, złości, braku akceptacji, wręcz wrogości do poszczególnych osób lub całych grup społecznych bądź też z uwagi na formę wypowiedzi podtrzymują i nasilają takie negatywne. W tym przypadku słowa mają charakter ostrzeżenia przed niebezpieczeństwem i nawet jeżeli mogą wywoływać pewne emocje nie sposób przypisać im waloru determinujące możliwość przyjęcia tzw. mowy nienawiści.

Czytaj więcej

Referendum 15 października. Oto najważniejsze pytania i odpowiedzi

Do interpretacji pytania referendalnego i samego sposobu jego ogłoszenia odniósł się Prokurator Jarosław Onyszczuk ze Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia. 

Panie Prokuratorze wraz z trzecim pytaniem proponowanym w referendum dotyczącym przyjęcia (lub nie) tysięcy nielegalnych imigrantów z Biskiego Wschodu i Afryki PiS przedstawił spot z którego wieje grozą. Premier mówi o gwałtach, zabójstwach, podpaleniach, dewastowaniu ulic. To wszystko widać na filmiku dołączonym do pytania. Czy to już jest szerzenie mowy nienawiści?

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP