Korzystny wyrok TK ws. czerwcowych emerytów

Przepisy obowiązującej od końca 2021 r. nowelizacji, która miała poprawić sytuację osób przechodzących na emeryturę w czerwcu, ale pominęła tych z lat 2009–2019 są niezgodne z konstytucją - uznał w środę Trybunał Konstytucyjny.

Publikacja: 15.11.2023 10:39

Stanisław Piotrowicz

Stanisław Piotrowicz

Foto: rp.pl

Problem, który rozstrzygał TK dotyczył nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2021 r., poz. 1621), która weszła w życie (z wyjątkami) 18 września 2021 r.

Zgodnie z tymi przepisami zasady ustalania wysokości emerytury w czerwcu są obecnie takie same jak w maju, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego (art. 25a ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS; tekst jedn. DzU z 2023 r., poz. 1251).

Czerwiec inny niż reszta

Wcześniej było jednak inaczej. Zasady ustalania wysokości emerytury były zróżnicowane i zależały m.in. od miesiąca złożenia wniosku. Najgorzej miał ten, kto przechodził na świadczenie właśnie w czerwcu. Ich świadczenia mogły być nawet o kilkanaście procent niższe, niż gdyby wniosek złożyli w innym miesiącu. Powód? Jeżeli wysokość emerytury była ustalana w tym miesiącu, kwota składek poddana ostatniej waloryzacji rocznej nie podlegała dodatkowym waloryzacjom kwartalnym.

Czytaj więcej

Rząd dba o emerytów, kiedy mu pasuje. Przed wyborami

Wspomniana nowelizacja przepisów pominęła jednak osoby, których wysokość świadczeń była ustalana w czerwcu w latach 2009–2019 (wówczas po raz pierwszy wypłacono emerytury, stosując dwa rodzaje waloryzacji – kwartalną i roczną) oraz pochodnych tych świadczeń, czyli rent rodzinnych.

W sprawie interweniował rzecznik praw obywatelskich, który zwracał uwagę na niekonstytucyjność takich przepisów. Podkreślał, że ograniczenie nowej regulacji do emerytur z 2021 r. oraz na przyszłość jest niezrozumiałe. Podobne wątpliwości miał Sąd Okręgowy w Elblągu, który skierował w tej sprawie pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego.

TK uznał w środę, że przepisy w tym zakresie są niekonstytucyjne. Uznał, że doszło do naruszenia zasady równości.

Czytaj więcej

Nie tylko czerwcowi emeryci mają problemy ze świadczeniem

Ile będzie kosztował wyrok TK ws. czerwcowych emerytur

- Jest to wyrok o tzw. pominięciu legislacyjnym. Takie orzeczenia nie wywołują skutku derogacyjnego. Ustawodawca powinien dokonać zatem odpowiednich zmian w przepisach - mówi dr Tomasz Zalasiński, członek zespołu ekspertów prawnych Fundacji Batorego.

Jak szybko?

- Tutaj niestety nie ma sztywnych terminów. Przyjmuje się, że ustawodawca powinien działać niezwłocznie. Niestety w rzeczywistości jest różnie. Niektóre orzeczenia TK czekają na wykonanie latami. Najczęstszym problemem są w takim wypadku kwestie budżetowe- mówi ekspert.

A pieniądze nie są małe. Z wyliczeń resortu rodziny wynika, że prognozowane zwiększenie wydatków na emerytury z FUS w wyniku ewentualnych zmian wynikających z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wyniosłoby w latach 2024-2033 (w kwotach nominalnych) łącznie 2,8 mld zł.

Wyrok TK z 15 listopada 2023 r. (sygn. P7/22)

Problem, który rozstrzygał TK dotyczył nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2021 r., poz. 1621), która weszła w życie (z wyjątkami) 18 września 2021 r.

Zgodnie z tymi przepisami zasady ustalania wysokości emerytury w czerwcu są obecnie takie same jak w maju, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego (art. 25a ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS; tekst jedn. DzU z 2023 r., poz. 1251).

Pozostało 85% artykułu
Spadki i darowizny
Ten testament wywołuje najwięcej sporów. Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok
Prawo karne
Akta znalezione w domu Zbigniewa Ziobry. Prokuratura przekazała nowe informacje
ABC Firmy
Firma zapłaci prawie 240 tys. zł kary. Wszystko przez zgubionego pendrive'a
Zawody prawnicze
Adwokaci apelują do Tuska. Chcą uchylenia rozporządzenia MS
Praca, Emerytury i renty
Czternasta emerytura z wieloma znakami zapytania. Będzie podwyżka?
Materiał Promocyjny
Technologia na etacie. Jak zbudować efektywny HR i skutecznie zarządzać kapitałem ludzkim?