Obecnie do każdego wnioskodawcy wysłaliśmy pisma informujące o pozytywnym wyniku oceny, a tym samym rozpoczął się proces zmierzający do zawierania umów o dofinansowanie obejmujący weryfikację przesłanek umożliwiających udzielenie wsparcia, który jak wspomniałem jest obecnie na początkowym etapie.
Umowy zostaną zawarte jeżeli wnioskodawcy, także wskazane przez pana firmy, spełnią wszystkie warunki, w tym przejdą weryfikację statusu MŚP, w zakresie powiązań osobowych i kapitałowych, przesłanek wykluczenia z możliwości otrzymania finansowania wynikających z przepisów, kwestii karalności i zaległości w należnościach publicznoprawnych, przesłanek wykluczenia w związku z sankcjami dotyczącymi wojny w Ukrainie, źródeł finansowania projektów, objęcia obowiązkiem zwrotu pomocy publicznej. Jeśli takie by się pojawiły to umowa o dofinansowanie nie zostanie zawarta. Przykładowo istnieje przesłanka ustawowa, że jeśli podmiot w sposób rażący naruszył umowę zawartą z PARP to ma zakaz korzystania z środków będących w dyspozycji Agencji w ciągu 3 lat. Jeżeli wszystkie warunki zostaną spełnione nie mamy jako PARP podstawy, aby odmówić udzielenia wsparcia.
A te dwie spółki otrzymywały już wcześniej dotacje z Agencji?
Tak, zrealizowały umowy z poprzednich perspektyw finansowych, które już zostały prawidłowo rozliczone. Należy podkreślić, że firmy te od 2012 r. regularnie wnioskują i korzystają ze środków UE, które pozyskują nie tylko u nas, ale także z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju czy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. Jak wszyscy nasi beneficjenci podlegają kontrolom. Wydatkowanie środków europejskich kontrolowane jest na wielu poziomach, nie tylko przez PARP, ale i inne instytucje, również wspólnotowe.
Jak zatem podchodzi pan do wyników kontroli w PARP posłów Koalicji Obywatelskiej Michała Szczerby i Dariusza Jońskiego?
Kontrola jeszcze trwa, ale udzielamy wszelkich informacji i udostępniamy wymagane dokumenty zgodnie z ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Spotykamy się i rozmawiamy. Tłumaczymy panom posłom, że nie ma nieprawidłowości, o których mówili zanim jeszcze rozpoczęli u nas kontrolę. Zaprzeczamy informacjom, jakie panowie posłowie przekazują, że nieprawidłowo rozdysponowaliśmy całą kwotę, tj. 1,8 mld zł. Ta teza nie jest prawdziwa, jest za to krzywdząca dla pracowników, ekspertów zaangażowanych w ocenę, jak i dla samej instytucji. Trzeba pamiętać, że, kryteria wyboru projektów wraz metodologią oceny (podziałem na kryteria obligatoryjne i rankingujące) są przyjmowane przez Komitet Monitorujący Program (KM), w skład którego wchodzą partnerzy społeczni. Kryteria na Komitet przedstawia MFiPR, które również zatwierdza dokumentacje i nadzoruje wdrażanie funduszy unijnych w takich instytucjach jak PARP. Agencja działa więc przy pełnym nadzorze Instytucji Zarządzającej (MFiPR). Kryteria do tego konkursu były wypracowywane przy udziale członków KM, w tym partnerów społecznych, którzy mieli możliwość omówienia ich nie tylko na posiedzeniu Komitetu Monitorującego, ale i wcześniej na wielu spotkaniach Grup Roboczych.
Czyli uważa pan, że pozyskanie przez te dwie ww. firmy grantów to nic niezwykłego?
Firmy te korzystają z dotacji UE od lat. Ich projekty podlegają ocenie eksperckiej, badana jest ich innowacyjność, efektywność, wykonalność i inne techniczne aspekty projektu. Nie ma miejsca na uznaniowość czy jakiekolwiek kwestie polityczne – końcowa ocena to efekt zgodnej oceny panelu ekspertów wyłącznie w oparciu o kryteria wyboru projektów. Wszystkie złożone projekty podlegają takiej samej ocenie.
Jednak Agencja podejmuje czynności takie jak weryfikacja statusu MŚP, w tym kwestii powiązań osobowych i kapitałowych?
Tak, to wynika ze wspólnotowych przepisów udzielenia pomocy publicznej przedsiębiorcom. Badamy czy i na jakich warunkach dany podmiot może w danej chwili uzyskać publiczne wsparcie – przed krajowymi i europejskimi służbami odpowiadamy za to, aby takie wsparcie było legalne i nie naruszało zasad wolnej konkurencji.
Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 w zakresie działań wdrażanych przez PARP, w tym „Ścieżka SMART”, w czerwcu 2023 r. zostały zgłoszone przez MFiPR do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów do osłony tzw. tarczy antykorupcyjnej?
Tak, na nasz wniosek. Następnie minister funduszy i polityki regionalnej zawnioskował do KPRM o objęcie ogłaszanych przez nas naborów w programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki tarczą antykorupcyjną, ale nie mamy wiedzy i nie znamy kulisów działań operacyjnych. Trafiają one do MFiPR. My jesteśmy przedmiotem działań, a nie ich podmiotem.
A czy w zaistniałej sytuacji resort podjął jakieś dodatkowe kroki, np. zlecił dodatkową kontrolę?
Odpowiadamy na pisma kierowane do nas przez MFiPR, udzielamy wyjaśnień. Jesteśmy w bieżącym kontakcie z Instytucją Zarządzającą. Zostaliśmy poproszeni o wyjaśnienia, które sukcesywnie przekazujemy.
A czy Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (ang. OLAF) nie zainteresował się sprawą?
Nie mamy takich informacji. Informacja o takiej kontroli w pierwszej kolejności trafiłaby do MFiPR, które zapewne zwróciłoby się o przekazanie wyjaśnień i dokumentów.
Reasumując, jak odniósłby się pan do zarzutów z trwającej kontroli poselskiej?
Stanowczo dementujemy nieprawdziwe informacje przekazywane przez panów posłów. Oceny wniosków zawsze były i są prowadzone wyłącznie w oparciu o kryteria wyboru projektów i nie ma innych czynników, które miałyby wpłynąć na wyniki ocen. Wyniki oceny są udokumentowane, panele ekspertów są nagrywane, a system informatyczny zawiera całą ścieżkę oceny. Cały system oceny jest złożony z wielu elementów, w które zaangażowanych jest kilkaset osób, nie daje to możliwości na ingerencję w tak skomplikowany proces.
Czyli to zupełny przypadek, że granty trafiają do firm powiązanych z decydentami polityczno-gospodarczymi?
Dofinansowanie trafi tylko do tych firm, które złożyły wniosek o dofinansowanie, otrzymały pozytywną ocenę projektu i przejdą weryfikację przed zawarciem umowy. Widzimy także, że często firmy, które już wcześniej z sukcesem korzystały z funduszy UE i mają doświadczenie w przygotowywaniu wniosków o dofinansowanie, aktywniej wnioskują o kolejne środki z UE. Nie ma zakazu ponownego ubiegania się o granty przez podmioty, które po dotacje sięgnęły już wcześniej. A PARP jako instytucja organizująca nabory od lat nigdy nie kieruje się czynnikami światopoglądowymi, politycznymi w ich rozstrzyganiu.
CV
Mikołaj Różycki - prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) od 23 października br. W PARP od 2018 r., w tym okresie dwukrotnie pełnił funkcję wiceprezesa i p.o. prezesa. W latach 2016-2018 prezes w Fundacji Centrum Innowacji FIRE z grupy Agencji Rozwoju Przemysłu. W latach 2004-2016 pracownik Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Absolwent UW, SGH i studiów MBA.
