Oszustwa w VAT: Przedsiębiorca nie może zostać ukarany za nadużycia kontrahenta

Jeśli na fakturze wystawianej przez sprzedawcę znajdują się wszystkie wymagane elementy, to podatnik nabywający towary ma prawo do odliczenia VAT. Przysługuje mu ono nawet wówczas, gdy na podstawie przepisów krajowych wystawca tego dokumentu powinien zostać uznany za podmiot nieistniejący.

Publikacja: 09.11.2015 05:20

Oszustwa w VAT: Przedsiębiorca nie może zostać ukarany za nadużycia kontrahenta

Foto: ROL

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 22 października 2015 r. w sprawie PPUH Stehcemp sp.j. (C-277/14).

Stan faktyczny

Polska spółka PPUH Stehcemp kilkakrotnie nabyła olej napędowy, który wykorzystała w ramach działalności gospodarczej. Spółka otrzymała faktury wystawione przez Finnet sp. z o.o., a następnie odliczała podatek naliczony. W wyniku kontroli podatkowej przeprowadzonej w spółce Stehcemp organ podatkowy odmówił jej prawa do odliczenia VAT, argumentując, że faktury dotyczące nabycia paliwa zostały wystawione przez podmiot nieistniejący.

Organ podatkowy utrzymał tę decyzję w mocy, uznając, że spółkę Finnet należało uznać za podmiot nieistniejący, który nie mógł dokonywać dostaw towarów. Spółka Finnet nie była zarejestrowana do celów VAT, nie składała też deklaracji podatkowych i nie płaciła podatków. Ponadto nie ogłaszała rocznych sprawozdań finansowych i nie miała koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Nieruchomość wskazana w rejestrze handlowym jako siedziba spółki była zdewastowana w stopniu uniemożliwiającym prowadzenie tam jakiejkolwiek działalności gospodarczej, a wszelkie próby skontaktowania się ze spółką Finnet bądź osobą wpisaną do rejestru jako jej prezes okazały się bezskuteczne.

Stehcemp wniosła do WSA w Łodzi skargę, która została oddalona.

W wyroku sąd I instancji wskazał, że spółka Finnet była podmiotem nieistniejącym, a Stehcemp nie dochowała należytej staranności, nie upewniając się, czy przeprowadzane transakcje nie wiążą się z popełnieniem przestępstwa. Nie zgadzając się z wyrokiem, Stehcemp wniosła skargę kasacyjną do NSA, podnosząc, że pozbawienie jej prawa do odliczenia jest niezgodne z zasadą neutralności VAT. Zdaniem spółki działała ona w dobrej wierze. Stehcemp otrzymał od Finnetu dokumenty rejestracyjne potwierdzające, że spółka ta była legalnie działającym podmiotem, czyli odpis z rejestru handlowego oraz zaświadczenia o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej (NIP) i statystycznego numeru identyfikacyjnego przedsiębiorcy (REGON).

W tych okolicznościach NSA zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem, czy w opisywanej sprawie spółce PPUH Stehcemp przysługuje prawo do odliczenia VAT i czy można założyć, że Stehcemp działała w dobrej wierze.

Rozstrzygnięcie

W wyroku z 22 października 2015 r. w sprawie C-277/14 Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że jeśli na fakturze wystawianej przez kontrahenta znajdują się wszystkie wymaganie elementy, takie jak: numer identyfikacji podatkowej VAT, pod którym podatnik dostarczył towary, pełna nazwa lub nazwisko i adres podatnika oraz liczba i rodzaj dostarczonych towarów, to nawet gdy na podstawie przepisów krajowych podmiot ten powinien zostać uznany za nieistniejący, podatnik nabywający od niego towary ma prawo do odliczenia podatku od towarów i usług.

Zdaniem Trybunału podstawy braku możliwości odliczenia VAT wskazane przez polskie organy podatkowe nie były wystarczające, ponieważ towar został faktycznie dostarczony do nabywcy, a spółka Finnet posługiwała się wszelkimi danymi wymaganymi w tego typu transakcjach. Nie można także odmówić spółce Stehcemp prawa do odliczenia VAT ze względu na to, że nieruchomość podana jako siedziba spółki Finnet jest zdewastowana lub że nie można nawiązać kontaktu z osobą wpisaną do KRS jako prezes spółki.

—Konrad Gawdzik

Podatnik działający w dobrej wierze ma prawo do odliczenia

Konrad Gawdzik , młodszy menedżer w dziale doradztwa podatkowego BDO

Wyrok w sprawie C-277/14 jest kluczowy dla podatników, którzy, bez swojej wiedzy, przeprowadzają transakcje dostawy towarów z podmiotami uznanymi według polskich regulacji za nieistniejące. Trybunał wskazał wyraźnie, że gdy dany towar został dostarczony, a strona zamawiająca za niego zapłaciła i otrzymała fakturę zawierającą wszystkie wymagane elementy, takie jak rodzaj dostarczonych towarów i kwota należnego VAT, a także nazwa spółki, jej numer identyfikacji podatkowej i adres jej siedziby, to nie istnieją okoliczności pozwalające na stwierdzenie braku statusu podatnika dostawcy ani – w konsekwencji – na odmowę stronie zamawiającej prawa do odliczenia podatku. Omawiany wyrok niewątpliwie chroni podatników wprowadzonych w błąd przez swoich kontrahentów, ale działających w dobrej wierze.

Trybunał przypomniał również, że celem regulacji unijnych jest zwalczanie oszustw, unikania opodatkowania i ewentualnych nadużyć. W związku z tym krajowe organy administracyjne i sądowe powinny odmówić prawa do odliczenia, jeżeli skorzystanie z tego prawa wiązałoby się z przestępstwem lub nadużyciem. W omawianym stanie faktycznym spółka Stehcemp nie dopuściła się przestępstwa ani nadużycia. Wręcz przeciwnie: odliczyła VAT zgodnie z obowiązującymi regulacjami. Trybunał podkreślił, że nie można ograniczyć prawa do odliczenia podatnikowi, który zgodnie z literą prawa rozliczył się z fiskusem, natomiast dostawca, od którego kupił towar, posługiwał się danymi, których nie powinien używać.

Trybunał wskazał również, że jedyną możliwością odmówienia prawa do odliczenia VAT spółce Stehcemp byłaby sytuacja, w której spółka ta wiedziałaby o przestępstwie lub nadużyciu popełnionym przez wystawcę faktury, co jednak należałoby udowodnić, a czego w świetle spełnienia dostawy towaru oraz wystawienia faktury zawierającej wszystkie wymagane dane nie można założyć z góry.

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 22 października 2015 r. w sprawie PPUH Stehcemp sp.j. (C-277/14).

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Presja na Trybunał. RPO zastosował uchwałę Sejmu ws. dublerów i Przyłębskiej
ABC Firmy
Poszkodowani w pożarach przedsiębiorcy bywają podejrzewani o złe intencje
Sądy i trybunały
Dlaczego asystent i referendarz nie są traktowani jak adwokat i notariusz?
Podatki
Dla kogo stawka 8,5 proc. ryczałtu? Ważny wyrok NSA
Prawo dla Ciebie
Ministerstwo wydało ważny komunikat. Chodzi o studia online