Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą zamierza rozliczać transakcje z dostawcami w bitcoinach. Przedsiębiorca ma zamiar świadczyć transfer wirtualnej waluty na rzecz kontrahentów, którzy wykonują dla niego usługi i dostarczają mu towary. W ten sposób przedsiębiorca będzie się również rozliczał z biurem rachunkowym. Wartość transferowanych bitcoinów będzie równa wartości usługi lub towaru, a wykonanie usługi lub dostawa towaru będzie udokumentowane fakturą VAT. Jak rozliczyć transakcje wyrażone w bitcoinach? – pyta czytelnik.
Wirtualne waluty nie są powszechnie akceptowanym środkiem płatniczym w rozumieniu prawa dewizowego i nie zostały zakwalifikowane do żadnych instrumentów finansowych w ustawie z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. DzU z 2014 r. poz. 94 ze zm.). W piśmie z 28 maja 2015 r. (FN7.054.9.2015) Ministerstwo Finansów zwróciło uwagę, że w art. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi został określony zamknięty katalog instrumentów finansowych. W wyliczeniu tym „waluta wirtualna" nie tylko nie została wymieniona, ale też nie może zostać zaliczona do żadnego ze wskazanych tam instrumentów finansowych. Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi nie określa także podstawy do stosowania jej przepisów w zakresie walut wirtualnych. Nie mają do nich zastosowania także przepisy ustawy o środkach płatniczych. Mimo braku regulacji prawnych oraz legalnej definicji wirtualnej waluty prawo polskie i prawo unijne nie zabraniają obrotu wirtualnymi walutami. A do jakiej kategorii finansowej należy więc zaliczyć bitmonetę, skoro nie ma przepisów w tym zakresie?
Cyfrowa reprezentacja wartości
Europejski Bank Centralny określił wirtualną walutę jako cyfrową reprezentację wartości, niewyemitowaną przez bank centralny, instytucję kredytową lub instytucję pieniądza elektronicznego, która w pewnych okolicznościach może być użyta jako alternatywa dla pieniędzy narodowych, np. złotych, euro i dolarów >patrz ramka.
Dochód z obrotu trzeba opodatkować...
Mimo że BTC nie są prawnym środkiem płatniczym, to jednak obrót nimi jest legalny, mogą być wymieniane na inną walutę, można nimi także regulować wzajemne zobowiązania. Podstawą rozliczania transakcji przy użyciu BTC jest umowa zawarta pomiędzy stronami wyrażającymi wolę regulowania płatności w ten sposób. Wobec tego w opisanej w pytaniu czytelnika sytuacji rozliczanie z dostawcami usług i towarów w BTC jest traktowane jak zwykłe świadczenie usług. Uzyskany z tego tytułu przychód jest przychodem z działalności gospodarczej opodatkowanym na zasadach ogólnych, a więc z uwzględnieniem kosztów uzyskania przychodów. Kosztami ponoszonymi przez przedsiębiorcę mogą być m.in.: zakup BTC (w cenie zakupu), wydatki na zakup specjalistycznych komputerów i koszt zużycia energii elektrycznej. Takie stanowisko potwierdziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 10 lipca 2014 r. (IPPB5/423-397/14-4/MW).
...ale jaki kurs przyjąć
Zgodnie z art. 14 ustawy o PIT za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uznaje się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Jednocześnie przychodem są środki pieniężne nie tylko faktycznie otrzymane, ale również należne. W przypadku opisanym w pytaniu przedsiębiorca rozlicza transakcje z kontrahentami w BTC, ale zobowiązania podatkowe musi płacić w walucie polskiej. Aby ustalić wysokość podatku, podatnik musi najpierw ustalić dochód z działalności, przeliczając przychód oraz koszt uzyskania przychodu wyrażony w bitcoinach na polskie złote.
