Rozróżnienie umów, których przedmiotem jest przekazanie know-how lub świadczenie usług, jest niezwykle istotne z punktu widzenia prawnopodatkowych skutków kwalifikacji konkretnej umowy. Zagadnienie to jest szczególnie istotne w sytuacji zawierania umów pomiędzy podmiotami podlegającymi różnym jurysdykcjom podatkowym. Podatek dochodowy z tytułu uzyskanych przez nierezydentów na terytorium Polski przychodów z know-how wynosi 20 proc. tych przychodów (art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT). Mają przy tym zastosowanie regulacje umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu (UPO), których stroną jest Rzeczpospolita Polska.
Zyski przedsiębiorstw...
Z większości umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę wynika, że przychód z tytułu świadczonych usług należy klasyfikować jako zyski przedsiębiorstw. Przychód taki podlega opodatkowaniu wyłącznie w państwie siedziby usługodawcy, chyba że usługi świadczone są przez zakład usługodawcy położony w państwie siedziby usługobiorcy (co do zasady art. 7 UPO).
...lub mniej korzystne rozwiązanie
Płatności z tytułu transferu know-how są natomiast traktowane jako należności licencyjne, z których przychód może być opodatkowany zarówno w państwie rezydencji dostawcy, jak i w państwie źródła. Taki sposób ich rozliczenia potwierdzają postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę (co do zasady art. 12 UPO). Należności licencyjne, powstające w umawiającym się państwie (czyli w Polsce) i wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie (czyli w państwie, z którym zawarto umowę), mogą być opodatkowane w tym drugim państwie. Należności licencyjne mogą być także opodatkowane w umawiającym się państwie, w którym powstają (w Polsce), i zgodnie z jego ustawodawstwem, ale jeżeli osoba uprawniona do należności licencyjnych ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie, to ustalony w ten sposób podatek nie może przekroczyć określonej procentowo kwoty brutto należności licencyjnych. Stawki podatku wynikające z poszczególnych UPO różnią się. Co do zasady jest to 5 proc. lub 10 proc. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania definiują „należności licencyjne" m.in. jako informacje dotyczące doświadczenia w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how). Stawka podatku u źródła określona w UPO często różni się od stawki wskazanej w ustawie o CIT. W umowie z Estonią wynosi ona 10 proc, w umowie z Tunezją – 12 proc.
Co się bardziej opłaca
Łatwo zauważyć, że dla przedsiębiorców korzystniejsze są rozwiązania dotyczące opodatkowania umów z zagranicznymi kontrahentami, których przedmiotem jest świadczenie usług. Zawarcie umowy przekazania know-how oznacza nie tylko wyższy podatek, ale również dodatkowe obowiązki po stronie odbiorcy jako płatnika oraz obowiązki w zakresie przekazywania podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu informacji o wypłatach i pobranym podatku (IFT-2/IFT-2R), a także złożenia właściwemu urzędowi skarbowemu rocznej deklaracji CIT-10Z. Oczywiście są to ogólne wnioski, które w każdym przypadku należy weryfikować indywidualnie, z uwzględnieniem obowiązujących umów międzynarodowych. Jako przykład odstępstwa od wskazanych założeń można podać regulacje zawarte w umowach pomiędzy Polską a Rosją oraz Polską a Irlandią, w których płatności z tytułu świadczonych usług technicznych zostały opodatkowane na zasadach przewidzianych dla należności licencyjnych, a zatem niczym nie różnią się od opodatkowania transferu know-how.
Klasyfikacja
Termin know-how wielokrotnie już był omawiany w literaturze. Jako jedną z najbardziej rozpoznawalnych można przytoczyć definicję Stowarzyszenia Ochrony Własności Przemysłowej, zgodnie z którą know-how to „wiedza i doświadczenie o charakterze technicznym, handlowym, administracyjnym, finansowym albo innego rodzaju, które nadają się do stosowania w pracy danego przedsiębiorstwa lub do wykonywania danego zawodu". W Modelowej Konwencji OECD wskazano na know-how w sformułowaniu dotyczącym informacji mających związek ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłu, handlu czy nauki. Sądy oraz organy administracji odnoszą się natomiast często do definicji wypracowanej przez Komisję Europejską, która stanowi, że know-how to „pakiet nieopatentowanych informacji praktycznych, wynikających z doświadczenia i badań, które są niejawne, czyli nie są powszechnie znane lub łatwo dostępne, istotne, czyli ważne i użyteczne z punktu widzenia wytwarzania produktów objętych umową oraz zidentyfikowane, czyli opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można było sprawdzić, czy spełniają kryteria niejawności i istotności" (por. wyrok NSA z 15 marca 2012 r., I FSK 973/11, oraz interpretację Izby Skarbowej w Łodzi z 31 grudnia 2013 r., IPTPB3/423-390/13-2/IR). Świadczenie usług dotyczy natomiast wykonywania pracy na rzecz drugiej strony transakcji przy zastosowaniu własnego doświadczenia oraz umiejętności zawodowych.
