Obława augustowska. Odnaleźli ofiary?

W Puszczy Augustowskiej odkryto szczątki dwóch osób, które – jak wskazują poszlaki – mogą być ofiarami sowieckiej zbrodni.

Publikacja: 24.11.2015 20:04

Tablica na wzgórzu w Gibach poświęcona ludziom, którzy zginęli podczas obławy augustowskiej (Creativ

Tablica na wzgórzu w Gibach poświęcona ludziom, którzy zginęli podczas obławy augustowskiej (Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported license/Radosław Drożdżewski)

Foto: Wikimedia Commons

W czwartek w siedzibie IPN w Białymstoku odbędą się oględziny dwóch szkieletów znalezionych kilka dni temu w pobliżu leśnej drogi prowadzącej od miejscowości Rygol ku granicy Białorusi.

– Oględzin dokona antropolog, następnie zostaną pobrane próbki do badań DNA – mówi „Rzeczpospolitej" dr Andrzej Ossowski, kierownik Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów, która działa przy Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie.

Próbki zostaną porównane z materiałem, który pobrano od rodzin ofiar obławy augustowskiej, największej niewyjaśnionej zbrodni na Polakach dokonanej po wojnie. W bazie jest teraz 150 takich próbek, a ofiar obławy było ok. 600.

– Weryfikacja próbek potrwa około roku, ale i tak nie ma pewności, czy ustalimy tożsamość ofiar – zastrzega dr Ossowski.

Naukowcy i pracownicy IPN podejrzewają, że znaleziono szczątki ofiar obławy. Od kilku lat śledztwo w sprawie tej zbrodni prowadzi prokurator Zbigniew Kulikowski. To on, razem z leśnikami i archeologiem, znaleźli grób ze szczątkami dwóch osób.

Z komunikatu IPN wynika, że w płytkim, oznaczonym zniszczonym krzyżem grobie były szczątki ok. 25-letnich mężczyzn. Na kości jednego z nich, na wysokości kostki, owinięty był drut. Być może zabójcy użyli go, by wciągnąć zwłoki do grobu. Kości nóg drugiego szkieletu owinięte były kablem telefonicznym z grubej sztucznej skóry – takich używali sowieccy saperzy, którzy wspierali podczas obławy żołnierzy NKWD. Czaszka mężczyzny była rozbita.

„Jedna z wersji śledczych zakłada, że mogą to być szczątki dwóch osób, które uciekły podczas prowadzonej Obławy Augustowskiej. Nie sposób oczywiście wykluczyć – w chwili obecnej – iż są to ofiary innych zbrodni" – czytamy w komunikacie IPN. Pewność będzie wtedy, gdy na podstawie badań DNA uda się ustalić tożsamość ofiar.

Grób jest niedaleko miejsca, na które wskazywali bliscy zatrzymanych w obławie. Opowiadali oni, że w drodze na miejsce egzekucji z sowieckiego transportu uciekło kilku Polaków. Zostali ujęci i zabici.

Kilka miesięcy temu bezskutecznie próbowano namierzyć to miejsce. Archeolodzy znaleźli jedynie łuski karabinowe.

Na to, że mogą się tam znajdować pojedyncze groby, wskazywali też geodeci i kartografowie, którzy analizowali zdjęcia lotnicze okolic Gib. Na mapie oznaczyli 20 punktów, gdzie mogą być ukryte zwłoki. Na razie zweryfikowano pięć lokalizacji.

Śledczy podejrzewają, że masowe groby ofiar zbrodni mogą znajdować się w pasie granicznym na Białorusi.

Wielką obławę przeciwko polskiemu podziemiu niepodległościowemu przeprowadzono od 10 do 25 lipca 1945 r. na terenie Suwalszczyzny. W akcji wzięli udział sowieccy żołnierze kontrwywiadu wojskowego Smiersz, milicja i żołnierze I Armii Wojska Polskiego. Jak ustalił IPN, zatrzymali ok. 7 tys. osób, z których niemal 600 zaginęło.

Historycy nazywają obławę augustowską małym Katyniem.

Polska prokuratura poprosiła o pomoc prawną przy wyjaśnianiu zbrodni organy ścigania Białorusi i Rosji. Chodziło o odnalezienie w archiwach dotyczących jej dokumentów. Oba kraje odmówiły jej udzielenia.

W czwartek w siedzibie IPN w Białymstoku odbędą się oględziny dwóch szkieletów znalezionych kilka dni temu w pobliżu leśnej drogi prowadzącej od miejscowości Rygol ku granicy Białorusi.

– Oględzin dokona antropolog, następnie zostaną pobrane próbki do badań DNA – mówi „Rzeczpospolitej" dr Andrzej Ossowski, kierownik Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów, która działa przy Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Historia
Naruszony spokój faraonów. Jak plądrowano grobowce w Egipcie