Miniepoka lodowcowa coraz bliżej

Za 15 lat możemy się spodziewać miniepoki lodowej – ostrzegają naukowcy.

Aktualizacja: 23.07.2015 06:59 Publikacja: 22.07.2015 20:03

Zamarznięta Tamiza, obraz z 1677 roku pędzla Abrahama Hondiusa, właśnie wtedy nastała miniepoka lodo

Zamarznięta Tamiza, obraz z 1677 roku pędzla Abrahama Hondiusa, właśnie wtedy nastała miniepoka lodowa

Foto: Muzeum Londyńskie

W najbliższych latach, a także dekadach, nastąpi znaczny spadek temperatur, powtórzy się zjawisko, które klimatolodzy nazwali minimum Maundera. Z taką prognozą wystąpili badacze brytyjscy z Uniwersytetu Northumbria w Newcastle.

Leniwe Słońce

Od początku XV do połowy XIX wieku w Europie i Ameryce Północnej wystąpiło dość niezwykłe zjawisko meteorologiczne. Coś w rodzaju małej epoki lodowej. Ten region świata nękały wyjątkowo mroźne zimy, natomiast okresy letniej pogody skróciły się w widoczny sposób. Zjawisko to osiągnęło apogeum w latach 1645–1717, właśnie te dekady w klimatologii noszą nazwę minimum Maundera (termin od nazwiska astronoma Edwarda W. Maundera, który zmarł w 1928 r.).

– Rzeki zamarzały wówczas już w październiku, rozmarzały dopiero pod koniec kwietnia, a śniegi utrzymywały się do maja. W Londynie zamarzała Tamiza, z południowego brzegu Bałtyku można było jeździć do Szwecji saniami.

Teraz, a konkretnie w latach 2030–2040, może zacząć dochodzić do podobnych anomalii – obwieściła prof. Valentina Zharkova kierująca zespołem na Uniwersytecie Northumbria podczas National Astronomy Meeting w Llandudno w północnej Walii.

Prognoza ta oparta jest na komputerowym modelu aktywności słonecznej w minionym i bieżącym tysiącleciu. Według naukowców z Newcastle, twórców modelu, pozwala on z 97-procentową dokładnością przewidzieć cykle aktywności naszej gwiazdy. Model uwzględnia występowanie fal magnetycznych w dwóch warstwach słonecznego wnętrza. Fale te „wahają się" między słonecznymi półkulami – północną i południową – i następują w cyklach 10–12-letnich lub zbliżonych.

Brytyjscy naukowcy twierdzą, że do 2030 roku aktywność naszej gwiazdy zmaleje o 60 proc. Tak mała aktywność występowała właśnie w 1645 roku. Szczyt aktywności Słońca przypadnie na rok 2022, po niej nastąpi kolejny cykl, podczas którego dojdzie do redukcji słonecznej aktywności i związanego z tym wzrostu potęgi zim. Symulacja komputerowa wskazuje, że z powodu długotrwałego obniżenia aktywności słonecznej dojdzie też do zmian kierunków wiatrów, a to przyniesie znacznie więcej zimnego powietrza z Arktyki na południe.

Także według raportu brytyjskiego Met Office zanosi się na powrót okresu niezwykle niskiej aktywności słonecznej na poziomie sprzed 300 lat.

Nadchodzi mróz?

Badacze z NASA na początku 2014 roku poinformowali, że ze Słońcem dzieje się coś nieoczekiwanego. Pod koniec roku sformułowali wniosek: są to takie same warunki jak podczas minimum Maundera.

W podobnym tonie wypowiada się Richard Harrison z Rutheford Appleton Laboratory w Chilton w Anglii: – W ciągu 30 lat, od kiedy prowadzę badania, niczego podobnego nie widziałem. Zmierzamy wprost do bardzo srogich zim, a mówiąc bez ogródek, do miniepoki lodowej.

Komentując tę słoneczną niespodziankę, Mike Lockwood z Uniwersytetu w Reading powiedział: – Liczba plam słonecznych maleje w sposób znaczący od 2011 roku, jednocześnie wybuchy na Słońcu są coraz rzadsze. Dlatego można prognozować z 20-procentowym prawdopodobieństwem, że za 40 lat nastąpi nawrót miniepoki lodowej, powtórzy się minimum Maundera i będzie trwało mniej więcej tyle samo – około 70 lat.

Jak w praktyce może wyglądać ta miniepoka lodowa, wskazują materiały archiwalne. W historii polskich obserwacji meteorologicznych najzimniejszy był 1929 rok. W lutym były nawet 40-stopniowe mrozy, natomiast średnie temperatury tego miesiąca oscylowały w przedziale od -13 do -16 st. C. Odnotowano wtedy wiele nieoficjalnych rekordów zimna, między innymi -45 st. C w Rabce, -42 st. C w Czarnym Dunajcu, Dubiach i Czechowicach-Dziedzicach. Krakowski „Ilustrowany Kurier Codzienny" informował 23 lutego 1929 roku o –44 st. C w Kolbuszowej, a nawet –48 st. C w Kąclowej koło Grybowa.

W najbliższych latach, a także dekadach, nastąpi znaczny spadek temperatur, powtórzy się zjawisko, które klimatolodzy nazwali minimum Maundera. Z taką prognozą wystąpili badacze brytyjscy z Uniwersytetu Northumbria w Newcastle.

Leniwe Słońce

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”
Nauka
W Australii odkryto nowy gatunek chrząszcza. Odkrywca pomylił go z ptasią kupą
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Nauka
Sensacyjne ustalenia naukowców. Sfotografowano homoseksualny akt humbaków