Ubezpieczenia prawnicze: kosztowny strach przed błędami

Nawet kilkakrotnie wzrosły sumy ubezpieczeń w kancelariach prawnych. Pokazują to wyraźnie dane w ankietach do naszego rankingu Kancelarii Prawnych „Rzeczpospolitej". Przyczyny są dwie: zarówno firmy prywatne, jak i instytucje ogłaszające przetargi oczekują takich ubezpieczeń, a niezadowoleni klienci coraz częściej żądają wysokich odszkodowań za pomyłki.

Setki milionów na polisie

Zjawisko widzą także ubezpieczyciele.

– Coraz częściej docierają do nas zapytania o ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej kancelarii prawnych z limitami sumy ubezpieczenia wynoszącymi kilkadziesiąt milionów złotych. Niektóre kancelarie kupują już polisy z limitami dochodzącymi do 100 mln zł – mówi Adam Gmurczyk, dyrektor Działu Ubezpieczeń Financial Lines w AIG.

Jeszcze wyższe sumy ubezpieczenia mają działające w Polsce międzynarodowe kancelarie, np. Baker & McKenzie podał w ankiecie rankingowej 400 mln dol., DLA Piper – 550 mln funtów.

10 razy

wzrosła polisa kancelarii Sójka Maciak Mataczyński

Wzrost zainteresowania wyższymi sumami gwarancyjnymi w ubezpieczeniach OC kancelarii prawnych zauważa też Agnieszka Rosa z PZU. Podkreśla, że wpływ na to ma coraz większa świadomość odpowiedzialności za błąd zawodowy.

– Coraz częściej także klienci kancelarii zwracają się z roszczeniami dotyczącymi odpowiedzialności cywilnej kancelarii za błąd zawodowy. Kontrahenci biznesowi oczekują też, że kancelaria prawna, z którą zawierają umowę na obsługę prawną, będzie miała polisę OC z odpowiednio wysoką sumą gwarancyjną – zaznacza Rosa.

Na podobne czynniki wskazuje dyrektor Gmyrczyk. Zwraca uwagę m.in. na coraz częstsze wymogi usługobiorców dotyczące polis ubezpieczenia odpowiedzialności zawodowej kancelarii.

– Ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej zwiększa wiarygodność firmy wśród kontrahentów. Ponadto, wyższy limit sumy ubezpieczenia jest wynikiem większej świadomości ryzyka wśród kancelarii prawnych, jak również obserwowanego wzrostu świadomości wśród potencjalnych klientów kierujących roszczenia i coraz wyższych zasądzanych kwot za błędnie wykonane usługi – podkreśla dyrektor Gmurczyk.

Skarga do rady już nie wystarczy

Ostatnio było kilka głośnych wyroków dotyczących wysokich odszkodowań za błędy, np. prawniczki z Łodzi, która miała ubezpieczenie na ok. milion zł, a odszkodowanie wyniosło 2 mln zł. Sprawa dotarła do Sądu Najwyższego. Brakującą kwotę musiała zapłacić z własnej kieszeni.

Klienci coraz częściej idą do sądu po odszkodowanie także wtedy, gdy nie są zadowoleni z usług prawnika.

– Kiedyś przede wszystkim składali skargi do rady. Dziś, jeśli poniosą jakąkolwiek szkodę finansową, niemal automatycznie domagają się odszkodowania – mówi Przemysław Maciak, partner zarządzający kancelarii Sójka Maciak Mataczyński z Poznania. Podkreśla, że w jego kancelarii podwyższenie ubezpieczenia wymusili klienci, dla których zaczęli pracować: duży operator telekomunikacyjny i firmy energetyczne.

Wydatki w budżecie

– Przy pracy dla tego typu firm stumilionowe ubezpieczenie to minimalna kwota. Mimo że podwyższanie składek jest mało komfortowe dla kancelarii, ważny jest spokój, który gwarantuje taka polisa – mówi mec. Maciak.

W ubiegłym roku jego firma była ubezpieczona na 10 mln zł. W tym już na 100 mln zł. Kancelaria bardzo się jednak w tym czasie rozrosła – w naszym rankingu awansowała z 27. na 13. pozycję.

Kilkakrotnie zwiększyła ubezpieczenie także kancelaria Ślązak, Zapiór i Wspólnicy z Katowic – z 8 do 25 mln zł.

– Nasi klienci tego oczekują – mówi Krystian Ślązak, wspólnik zarządzający tej kancelarii. – Jest to szczególnie ważne przy konkursach i przetargach, w których bierzemy udział. Ich warunki są tak konstruowane, że wysoka polisa jest wymagana. Do tej pory nie musieliśmy korzystać z takiego zabezpieczenia – dodaje Krystian Ślązak. Nie ukrywa, że składki na polisy OC stają się niemałym wydatkiem dla kancelarii. – Roczną składkę można porównać do miesięcznej opłaty za czynsz wynajmowanego lokalu – mówi mec. Ślązak.

Kancelarie płacą kilkadziesiąt tysięcy rocznie.

– Dzięki temu, że do tej pory nie musieliśmy korzystać z ubezpieczenia, udało nam się wynegocjować w miarę korzystną stawkę – mówi Grażyna Wódkiewicz, wspólnik w szczecińskiej kancelarii Wódkiewicz Sosnowski. Ta firma prawnicza zwiększyła sumę ubezpieczeniową aż pięciokrotnie – z miliona w 2014 r. do 5 mln zł w tym roku. Wódkiewicz podkreśla, że główną przyczyną tej decyzji jest udział w przetargach na usługi prawne, w których wymagana jest wysoka polisa.

Szacowanie ryzyka

Kancelarie zwiększają kwoty OC również w związku z rozwojem i obsługą coraz większych przedsięwzięć.

– Zwiększa się ilość transakcji, ich wartość, klienci oczekują od nas polisy na odpowiednim poziomie – mówi Konrad Schampera z wrocławskiej kancelarii Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy.

Monika Olga Podgórska, prokurent kancelarii Elżanowski, Cherka i Wspólnicy, podkreśla, że coraz więcej kancelarii co roku zastanawia się nad czynnikami ryzyka i w związku z tym modyfikuje wysokość polisy.