Kłopot wojskowych śledczych

Prokuratorzy referenci śledztwa smoleńskiego w dość prosty sposób mogą zidentyfikować osobę, która przekazała dziennikarzom nowe stenogramy z kabiny tupolewa.

Jak poinformowały w środę „Wiadomości" TVP 1, w ostatnim czasie do akt smoleńskiego śledztwa trafiły dwie wersje stenogramów opracowane na podstawie wykonanej ostatnio nowej kopii z czarnych skrzynek. Różnią się nieznacznie. Pod jedną podpisała się szefowa zespołu biegłych Grażyna Demenko, pod drugą inny biegły – Andrzej Artymowicz.

Informacja, która powstała w oparciu o słowa prokuratora generalnego Andrzeja Seremeta, została doprecyzowana przez jego rzecznika Mateusza Martyniuka. Stwierdził on w rozmowie z "Gazetą Wyborczą", że drugi materiał nie jest stenogramem, a opinią, która kwestionuje niektóre fragmenty pierwotnego opracowania. Opinie różnią się w elemencie dotyczącym najbardziej kontrowersyjnej kwestii – obecności w kokpicie dowódcy Sił Powietrznych gen. Andrzeja Błasika. Jedna przypisuje mu wypowiedzi z większym, druga z mniejszym prawdopodobieństwem. - Głównie chodzi o wypowiedzi dotyczące odległości - 300 metrów, 100 metrów, 230 metrów. To są te wypowiedzi, co do których powstaje między opiniami rozbieżność - mówił Seremet w późniejszym występie w TVN24.

W innym programie TVN24 pełnomocnik części rodzin ofiar Roman Giertych mówił, że widział dwa stenogramy. Polemizował jednak z tym co Seremet mówił o różnicach. - Pozwolę sobie wątpić w tezę, którą przedstawił pan prokurator generalny - powiedział Giertych. Seremet mówił, że ekspertyzy różnią się stopniem kategoryczności przypisania poszczególnych wypowiedzi określonym osobom - przekonywał.

W czwartek "Nasz Dziennik" opisał zastrzeżenia do stenogramów. Okazuje się, że biegły "skoncentrował się jedynie na odsłuchu nagrania dokonanego w Moskwie na początku ubiegłego roku w dobrej jakości słuchawkach". Całość nie została zweryfikowana analizą spektrograficzną.

We wtorek Radio RMF FM ujawniło tylko jedną z nich. Wiele wskazuje na to, że była ona inna niż udostępniana pełnomocnikom rodzin ofiar. Na źródło przecieku może naprowadzać jeszcze jeden szczegół. Pełnomocnicy rodzin ofiar nie mieli dostępu do elektronicznej wersji dokumentu, a taka została opublikowana. – Pozwolono mi na zrobienie z tej opinii notatek w obecności sekretarki – mówi mecenas Piotr Pszczółkowski, który w śledztwie reprezentuje m.in. prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego.

Naczelna Prokuratura Wojskowa nie chciała udzielić nam informacji na temat zakresu udostępniania opinii. Przypomniała jedynie, że w sprawie zostało wszczęte postępowanie. Dwie osoby zbliżone do śledztwa, z którymi rozmawialiśmy, mówią, że prokuratorzy podejrzewają o przeciek kogoś z zespołu biegłych. Opinie różnią się w elemencie dotyczącym najbardziej kontrowersyjnej kwestii – obecności w kokpicie dowódcy Sił Powietrznych gen. Andrzeja Błasika. Jedna przypisuje mu wypowiedzi z większym, druga z mniejszym prawdopodobieństwem.

Z naszych informacji wynika, że śledczych zdziwił ton medialnych komentarzy, które jednoznacznie przesądziły o naciskach Błasika na załogę (co kłóciłoby się z poprzednią ekspertyzą, którą wykonał krakowski Instytut Ekspertyz Sądowych). Skąpe informacje na temat nowych odczytów na ostatniej konferencji, których udzielili prokuratorzy, miały zaś wynikać z tego, że śledczy chcieli uzupełnienia opinii lub powołania zespołu nowych biegłych, który rozstrzygnąłby wątpliwości.

Nowe stenogramy różnią się też w szczegółach od odczytów przygotowanych na potrzeby komisji Millera. – Celem naszego raportu było ustalenie zaleceń dotyczących bezpieczeństwa lotów. Zostały one wdrożone w lotnictwie wojskowym. Prokuratura zaś będzie musiała dopiero obronić swój dowód (nowy stenogram – red.) w sądzie – mówi nam Piotr Lipiec, który pracował przy polskim raporcie.

Jego zdaniem wykrycie (przy okazji ostatniego kopiowania czarnych skrzynek) niezgodności taśmy w rejestratorze z zaleceniami producenta nie przekreśla ustaleń komisji. – Policyjne laboratorium potwierdziło, że zapis był oryginalny, stwierdzając, że proces kopiowania był ciągły – przekonuje.

Kopie dla polskiej komisji zrobili jednak w czerwcu 2010 r. Rosjanie. Dopiero rok później taśmę obejrzeli po raz pierwszy specjaliści z Polski (z krakowskiego IES na zlecenie prokuratury). Wtedy jej oryginalność potwierdzono na podstawie oględzin. Cyfrowe kopie, które zrobili nasi specjaliści, przyjechały do Polski kilka miesięcy po powrocie ekspertów, w ramach pomocy prawnej. Podobnie było z wersją, która została skopiowana w lutym 2014 r. i posłużyła do sporządzenia najnowszych stenogramów.