Tajemniczy rytuał sprzed 22 stuleci

Naukowcy rozwikłali po ośmiu dekadach zagadkę starożytnego masowego grobu niemowląt w studni pod ateńską agorą.

Aktualizacja: 07.07.2015 20:08 Publikacja: 07.07.2015 18:26

Hefajstejon (fot. Saiko/CC BY 2.5)

Hefajstejon (fot. Saiko/CC BY 2.5)

Foto: Wikimedia Commons

W miastach starożytnej Grecji agora była głównym placem, wokół którego toczyło się życie. W 1937 r. odkryto studnię wydrążoną w skale koło ateńskiej agory, 40 m na północ od świątyni poświęconej Hefajstosowi. W studni znajdowały się szczątki 449 osesków, a także 150 psów i kotów, przemieszane z tysiącami ułamków glinianych naczyń.

Odkrycie uznano za makabryczne, badacze nie potrafili wtedy wyjaśnić, dlaczego nowo narodzone dzieci wrzucano do studni. Czy to ślad masowego dzieciobójstwa? Epidemii?

Szczątkami z ateńskiej studni ponownie zajęły się Maria Liston z Uniwersytetu Waterloo (Ontario) w Kanadzie oraz Susan Rotroff z amerykańskiego Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis. Ustaliły, że dzieci wrzucano do studni między rokiem 165 i 150 p.n.e., pod sam koniec okresu hellenistycznego, przed opanowaniem Aten przez Rzymian.

Analiza antropologiczna wykazała, że tylko troje dzieci miało około roku, reszta żyła nie dłużej niż tydzień. Większość zmarła śmiercią naturalną z powodu zbyt wczesnego porodu i infekcji, które zresztą nie miały związku z żadną epidemią. Jedna trzecia dzieci zmarła na zapalenie opon mózgowych. Pozostałe zmarły w wyniku zwyczajnych chorób, jakie w tamtych czasach były skutkiem złych warunków sanitarnych. Nie ma mowy o dzieciobójstwie.

– W tamtej epoce co czwarte dziecko nie dożywało roku. Dlatego dzieciom nie nadawano imion dopóki nie przeżyły siedmiu dni. Nie urządzano im także normalnego pogrzebu.

Studnia znajdowała się w pobliżu świątyni Hefajstosa, władcy podziemi. W ten sposób zmarłe dzieci oddawano podziemiom.

Natomiast psy, według antycznych wierzeń, brały na siebie złe siły, fluidy itp., stąd ich obecność w studni – odgrywały ważną rolę w rytuale oczyszczania zmarłych.

W miastach starożytnej Grecji agora była głównym placem, wokół którego toczyło się życie. W 1937 r. odkryto studnię wydrążoną w skale koło ateńskiej agory, 40 m na północ od świątyni poświęconej Hefajstosowi. W studni znajdowały się szczątki 449 osesków, a także 150 psów i kotów, przemieszane z tysiącami ułamków glinianych naczyń.

Odkrycie uznano za makabryczne, badacze nie potrafili wtedy wyjaśnić, dlaczego nowo narodzone dzieci wrzucano do studni. Czy to ślad masowego dzieciobójstwa? Epidemii?

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Archeologia
Kolos Konstantyna powrócił do Rzymu. Można go zobaczyć w Muzeach Kapitolińskich
Archeologia
Egipt restauruje piramidę w Gizie. "Dar dla świata XXI wieku"
Archeologia
We włoskim Paestum odkryto dwie nowe świątynie doryckie
Archeologia
Cucuteni-Trypole. Wegeosady sprzed sześciu tysięcy lat
Archeologia
Szwajcaria. Detektorysta znalazł na polu marchwi biżuterię sprzed 3,5 tysiąca lat