Podatkowa centralizacja – nowe procedury, systemy księgowe

Trzeba wdrożyć nowe procedury, pozmieniać systemy księgowe, określić, kto i za co odpowiada.

Publikacja: 06.10.2015 05:40

Podatkowa centralizacja – nowe procedury, systemy księgowe

Foto: www.sxc.hu

Rz: Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że gminy powinny rozliczać się razem ze swoimi jednostkami budżetowymi. Co to oznacza dla samorządów?

Agnieszka Bieńkowska: Wielką zmianę i wielkie wyzwanie. Większość gmin przez lata rozliczała się bowiem inaczej. Jednostki budżetowe, takie jak szkoły, przedszkola czy ośrodki sportu, były uznawane za odrębnych podatników VAT. Tak zresztą chciało Ministerstwo Finansów. Teraz trzeba będzie rozliczenia scentralizować.

Jak przeprowadzić ten proces?

Trzeba wdrożyć nowe procedury, pozmieniać systemy księgowe, usprawnić przepływ informacji, przygotować zasady obiegu dokumentów, przeszkolić pracowników. I co bardzo ważne, określić, kto i za co odpowiada. Pracy przy centralizacji będzie mnóstwo.

Czy gminy mają na to jakiś termin?

Z wyroku Trybunału Sprawiedliwości wynika, że centralizacja jest obowiązkowa, w zasadzie więc powinna być wprowadzona jak najszybciej. Ministerstwo Finansów dało jednak samorządom na to trochę czasu. Z komunikatu zamieszczonego na stronie resortu wynika bowiem, że do połowy 2016 r. nie będą kwestionowane rozliczenia dokonywane z zastosowaniem obecnego modelu rozliczeń. Tak więc gminy mają dziewięć miesięcy na centralizację. Z uwagi na ogrom zmian to wcale nie jest dużo.

A czy muszą centralizować się wstecz?

Ministerstwo Finansów zakłada, że centralizacja nastąpi „w przód". Samorządy nie mają więc obowiązku zmieniać swoich wcześniejszych rozliczeń. Oczywiście mogą to zrobić, jeśli uznają, że będzie to dla nich korzystne. Ministerstwo Finansów podkreśliło jednak, że nie można sporządzać korekt wybiórczych, tj. tylko za wybrane okresy.

Wiele samorządów wiąże z tymi korektami spore nadzieje, licząc na odzyskanie VAT od inwestycji. Czy jest na to szansa?

Zdecydowanie tak. Gminy mają możliwość odzyskania VAT z ostatnich czterech–pięciu lat. Uznawanie jednostek budżetowych za odrębnych podatników powodowało bowiem, że przy wielu inwestycjach nie mogły go odliczać. Przykładowo, przy budowie sali sportowej, z której przychody osiągał ośrodek sportu i rekreacji. Gmina jako inwestor miała wydatek i wystawione na siebie faktury, ale nie miała sprzedaży, OSiR natomiast miał co prawda sprzedaż, ale nie miał faktur zakupu. I mimo że sala sportowa była wykorzystywana do czynności opodatkowanych (na przykład była wynajmowana), nikt nie mógł odliczyć VAT. Wyrok Trybunału daje podstawę do jego odzyskania.

Orzeczenie Trybunału ma jednak również swoje ciemne strony. Gminy obawiają się, że będą musiały zwracać część unijnych dotacji. Czy faktycznie tak będzie?

Najprawdopodobniej tak. Gminy, które nie mogły odliczyć VAT od inwestycji, uznawały go często za tzw. koszt kwalifikowalny i dostawały jego refundację ze środków unijnych. Jeśli okaże się, że miały prawo do odliczenia (a po wyroku Trybunału wychodzi na to, że tak), będą musiały oddać część dotacji. Zwróciło na to też uwagę Ministerstwo Finansów. Nie można się jednak zgodzić z tym, co napisało w komunikacie, że „przewiduje brak konieczności zwrotu tych środków od beneficjentów w przypadku braku korekty podatku naliczonego". Nie można bowiem uzależniać rozliczenia środków unijnych od tego, czy ktoś zrobił korektę podatkową, czy nie.

Jakie jeszcze konsekwencje może mieć wyrok Trybunału?

Gminy, które zdecydują się na korektę rozliczenia, muszą uwzględnić obroty jednostek budżetowych dotychczas zwolnionych z VAT, np. ze względu na wysokość obrotów (limit wynosi 150 tys. zł rocznie). Może się okazać, że w niektórych miesiącach będą miały przez to zaległość podatkową. Albo że jednostka, np. szkoła wynajmująca salę osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, nie wypełniła obowiązku rejestrowania obrotu za pomocą kas fiskalnych.

—rozmawiał Przemysław Wojtasik

Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy, partner w kancelarii MDDP

Rz: Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że gminy powinny rozliczać się razem ze swoimi jednostkami budżetowymi. Co to oznacza dla samorządów?

Agnieszka Bieńkowska: Wielką zmianę i wielkie wyzwanie. Większość gmin przez lata rozliczała się bowiem inaczej. Jednostki budżetowe, takie jak szkoły, przedszkola czy ośrodki sportu, były uznawane za odrębnych podatników VAT. Tak zresztą chciało Ministerstwo Finansów. Teraz trzeba będzie rozliczenia scentralizować.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe